احکام شرعی برگرفته از رساله دانشجویی قسمت (اول)

حکام تقلید

اجتهاد و تقلید
پرسش 1 . «اجتهاد» و «تقلید» به چه معناست؟
«اجتهاد» در لغت به معناى تلاش و کوشش تا سرحد توانایى است ؛ به گونه اى که با تحمل رنج و سختى همراه باشد. در اصطلاح فقه عبارت است از: «به کار بردن تلاش و کوشش خویش در راه به دست آوردن احکام شرعى از راه ها و منابعى1 که نزد فقیهان اسلام، معمول و متعارف است». در نتیجه مجتهد کسى است که بتواند احکام را از روى دلیل به دست آورد و طبق رأى و نظر خویش عمل کند.2
«تقلید» به معناى پیروى و دنباله روى است و در اصطلاح فقهى عبارت است از: «عمل کردن به آنچه مجتهد در مسائل شرعى فتوا مى دهد».
گفتنى است: اگر چه واژه تقلید به معناى پیروى بدون چون و چرا، خوشایند نیست ؛ اما در آموزه هاى فرهنگ اسلامى، مقلد کسى است که از حاصل تلاش علمى مجتهد استفاده مى کند و مسؤولیت درستى و نادرستى استنباط احکام را بر عهده مجتهد مى گذارد و چه بسا کاربرد واژه «تقلید» (برگرفته از «قلادة» به معناى گردن بند )، به این منظور باشد.